Blog

Achillespeesblessures, daarbij denken we aan rupturen en tendinopathieën, komen met een incidentie van ongeveer 1,9% nu eenmaal niet heel frequent voor bij voetballers.¹ Maar wat dit onderwerp zo belangrijk maakt is de lange duur van herstel die deze blessure-categorie met zich meebrengt. Zo blijkt dat achillespeesklachten behoren tot de top 4 van langst durende blessures in het voetbal. Alleen de voorste kruisband ruptuur, kraakbeen problematiek en tibia/fibula fracturen kennen een langere gemiddelde blessureduur.² Daarmee zijn achillespeesklachten wellicht niet vaak voorkomend, maar wel van grote impact op de speler en het team. Adequate kennis over diagnostiek, behandeling en herstel is daarom van belang.

Achillespeestendinopathieën
Bij een achillespeestendinopathie is er sprake van een lokale belastingafhankelijke pijn aan de achillespees. Er zijn twee soorten: de midportion achilles tendinopathie en insertie achilles tendinopathie (zie Figuur 1). Het onderscheid wordt gemaakt in de precieze locatie van de klachten. De nieuwe richtlijn ‘Achilles tendinopathie’³ adviseert de volgende criteria bij het diagnosticeren:

Midportion achilles tendinopathie
Stel de diagnose midportion achilles tendinopathie op basis van de aanwezigheid van alle onderstaande bevindingen:
● Symptomen gelokaliseerd op 2 tot 7 cm proximaal van de achillespees insertie.
● Pijnlijke achillespees midportion in relatie tot (sport)belasting.
● Lokale zwelling van de achillespees midportion (dit kan afwezig zijn bij kortdurend bestaande klachten).
● Pijn bij lokale palpatie van de achillespees midportion.
 
Insertie achilles tendinopathie
Stel de diagnose insertie achilles tendinopathie op basis van de aanwezigheid van alle onderstaande bevindingen:
● Symptomen gelokaliseerd in de achillespees insertie regio (eerste 2 cm van de insertie van de achillespees).
● Pijnlijke achillespees insertie in relatie tot (sport)belasting.
● Lokale zwelling van de achillespees insertie (dit kan afwezig zijn bij kortdurend bestaande klachten).
● Pijn bij lokale palpatie van de achillespees insertie.
 

Figuur 1. Subclassificatie achilles tendinopathie. Overgenomen uit: presentatie Richtlijn achilles tendinopathie

De praktijk leert dat veel aandoeningen ten onrechte worden gezien als achillespeesklachten. In figuur 2 treft u een overzicht van mogelijke alternatieve differentiaal diagnoses. De hoeveelheid differentiaal diagnoses in een betrekkelijk klein gebied toont de complexiteit van de juiste diagnosticering. Deze diagnosticering is echter essentieel, omdat het richting geeft aan het behandelplan. 


Figuur 2. Differentiaal diagnoses achilles tendinopathie. Overgenomen uit: presentatie Richtlijn achilles tendinopathie

Wat doen we in de praktijk met een achillespeestendinopathie?
De praktijk leert dat veel voetballers afwachtend zijn bij achillespeesklachten. Mogelijk doordat de belemmeringen in de eerste fase tijdens de sportactiviteit nog gering zijn en/of de blessure zich langzaam opbouwt zonder acuut moment. De richtlijn Achilles tendinopathie adviseert echter een actieve benadering. Deze benadering wordt ondersteund vanuit de meest recente literatuur.⁴ Hierbij geldt als hoofdregel om de belasting en belastbaarheid in evenwicht te houden. Dit kan door het tijdelijk staken van de provocerende sportbelasting en eventueel te vervangen door niet provocerende sportbelasting (bijv. fietsen/zwemmen ipv geen/minder voetbaltraining). Een geleidelijke opbouw van de sportbelasting is hierbij cruciaal. Maar wanneer is de belasting en belastbaarheid goed in evenwicht? Over het algemeen geldt dat tijdens en direct na het sporten een pijnscore van 0 tot 5 acceptabel is (zie Figuur 3). Indien deze in de uren erna afneemt en ook de volgende ochtend slechts geringe restbeperkingen aanwezig zijn. Tevens kan de VISA-A vragenlijst gebruikt worden om het klachtenbeloop te monitoren.


Figuur 3. Pijn monitoring. Overgenomen uit: Richtlijn achilles tendinopathie

Een verminderde kracht van de kuitmusculatuur wordt geassocieerd met achillespeesklachten. Daarom wordt geadviseerd om naast de aanpassingen in belasting-belastbaarheid gedurende een periode van minimaal 12 weken een opbouwend excentrisch krachtprogramma aan te bieden. Er is nog geen sluitende evidentie omtrent welke oefeningen het beste zijn, maar u treft hier een basis oefenschema. Consequent trouw blijven aan de oefeningen en doseren van belasting-belastbaarheid zijn dus essentieel bij de behandeling van achillespeestendinopathieën.